9, 15 of 19 personeelsleden, een zaakvoerder die wel of niet 120u per week werkt....in de Horeca wordt al sinds mensenheugenis in het zwart gewerkt.
Het is een 'must' in een arbeidsintensieve sector met een beperkte toegevoegde waarde en een land met de op één na hoogste loonkost.

Acties lokken reacties uit. De één al wat heftiger dan de andere. Feit blijft, er roert iets in de sector. De vraag is roert hij met de klok en zijn tijd mee? Of is het een draaikolk met vernieling als resultaat?

Het is duidelijk dat de zogenaamde 'must' een 'lust' was voor de horeca in het verleden.
"De gouden tijden zijn voorbij" plachten ze wel eens te zeggen met een weemoedige, doch smalende blik. Zo hard zit zwartwerk en dus fraude in de horeca-genen. De lust is een regelrechte last geworden.

Nu, de vraag is in hoeverre fraude en zwartwerk maatschappelijk verantwoord zijn? Waar trekken we de grens? Trekt ieder zijn eigen grens of hebben we een groter kader nodig van regels, waarden en normen in functie van een solidair maatschappelijk geheel? Hoe hard kan iemand overtuigd zijn van zijn gelijk dat hij fulmineert en weigert een boete te betalen? In hoeverre is die overtuiging maatschappelijk verantwoord, laat staan ethisch? Of is dit het gevolg van een jarenlang gedoogbeleid van de overheid?

Een ding is zeker, het is nogmaals een duw tegen de werkelijkheid. Het raspaard en de teugel? Oogkleppen zijn alleszins optioneel aan het hoofdstel van het raspaard.

Tunnelvisie troef

Moeten we eens niet dieper nadenken over duurzaam ondernemen om zo tot een loonkostenverlaging te komen? Misschien moeten we durven welvaart omzetten in welzijn, wat dan op zijn beurt sociale lasten uitspaart? Te futuristisch? Alleszins niet 'kortzichtig', wat ik wel degelijk vind van de hetze rond een artikel of de huidige discussie tussen de sociale partners.

HR inspanningen worden in de sector nog teveel geleverd in functie van korte termijn denken/winst. Nu, een belangrijke voorwaarde van duurzame tewerkstelling is dat er voldoende marge zit op een product of dienst. Vorming is hiervoor één van de belangrijkste sleutels.

In de praktijk is er een voortdurend getouwtrek wie nu mensen 'arbeidsrijp' met toegevoegde waarde moet krijgen en houden: onderwijs, RVA en VDAB, derde partijen (de markt van vorming) of het individu die dat zelf moet inkopen. Of werkgevers?

De realiteit is dat we niet langer kunnen selecteren vanuit een 'risicoavers kiezen voor de minst slechte' of vanuit de zoektocht naar de witte raaf. Werkgevers moeten niet alleen kijken naar hun business model en wat daarvoor nodig is, maar ook, samen met hun medewerkers, kijken hoe ze een beleid kunnen ontwikkelen rond talenten.

Er moet natuurlijk wel een kritische massa zijn. De investering in personeel moet dus significant impact hebben op de winstuitkering (of op de louter financiële waardering van een bedrijf).

De haat en het conservatisme dat uitgaat van de normale verdeling tussen 'arbeid' en 'kapitaal' is dan ook verschrikkelijk. De vakbonden dragen tevens een grote verantwoordelijkheid in dit enge, conservatieve debat.

Het gaat immers om een subtielere, meer effectieve herverdeling (van vrije tijd, van werkdruk, van taken, ….) dan domweg via loononderhandelingen zoveel mogelijk 'afpakken van toekomstige winsten' in functie van een sociologische of ideologische tegenstelling.

Ik hoorde vanochtend iemand naast mij zijn frustratie uitproesten tijdens een kop koffie ; "Ze maken de Horeca kapot hé". De publieke opinie heeft de sector alvast mee. Of niet?

Het is niet even ingewikkeld, levensbedreigend of precair als de discussie tussen Israël en Palestina maar het mag duidelijk zijn dat de sector voor- en tegenstanders heeft.
Het gaat van frauduleuze parasieten over barmhartige Samaritanen. Van autofreaks over empatische harde werkers. Van ondernemers pur sang naar 'lifestyle'-ondernemers tot survival entrepreneurs.

Ik kan de toekomst niet voorspellen en heb de wijsheid niet in pacht, maar wil wel zelf op de weg naar verandering een paar stenen (ver)leggen. Het is hoog tijd voor een professionalisering van de sector zegt men dikwijls. Alsof de sector per definitie onprofessioneel is.

Akkoord, er is werk aan de winkel qua kennisoverdracht en administratieve expertise maar ik ken toch zeer veel professionele horeca-ondernemers met een hart voor het vak.

Misschien is het wel gewoon eens tijd voor een nieuwe visie op de sector die zo D.I.V.E.R.S is? Discipline, Innovatie, Vorming, Eerlijkheid, Respect, Samenwerking!

Te beginnen met een efficiënt en duurzaam personeelsbeleid ten voordele van het persoons- en bedrijfsgebonden rendement.

Misschien zorgen 9 kundige voltijdse equivalenten 'bottom line' voor meer rendement en arbeidsvreugde. Voor meer welvaart en welzijn voor zowel werknemer als werkgever. Capaciteit en omzet zijn niet alles.

Beste horeca-ondernemers, het is met de huidige setting (loonkost, toegevoegde waarde, vorming, ...) onmogelijk. Daar ben ik het helemaal mee eens.

Maar groepeer jullie, zet jullie neuzen nu allemaal eens in dezelfde richting, werk alternatieven uit, durf jullie aan te passen en stop die tunnelvisie. Blijf toch niet duwen tegen de werkelijkheid. Die werkelijkheid die voor elke ondernemer in België geldt.

Een punt van kritiek op de popcorn cinema van de afgelopen week? De populistische demagogie hoeft voor mij niet. Goochelen en fulmineren met al dan niet objectief cijfermateriaal en feiten doet meer kwaad dan goed.