Op 15 mei 2024 verscheen in het Belgisch Staatsblad een nieuw Koninklijk Besluit over ergonomie en preventie van musculoskeletale aandoeningen op het werk. Of in mensentaal: de werkgever moet voortaan passende maatregelen nemen om mogelijke negatieve gevolgen van repetitieve bewegingen of langdurig dezelfde houdingen, tegen te gaan.
Een groot aantal werknemers kampt met langdurige musculoskeletale aandoeningen (MSA). MSA of gezondheidsproblemen die betrekking hebben op spieren, pezen, ligamenten, zenuwen en gewrichten zijn een van de voornaamste oorzaken voor langdurige afwezigheid op het werk. Ze uiten zich vooral in aandoeningen van de rug, nek en bovenste of onderste ledematen. Verwonderlijk is dit niet aangezien 60% van de werknemers in een recent onderzoek aangaf dat hun werk vaak of altijd uit dezelfde bewegingen bestaat. 24% van de werknemers gaf aan dat hun werk vaak of altijd met pijnlijke of vermoeiende houdingen gepaard gaat, zoals langdurig stilzitten.
Het nieuwe KB verplicht werkgevers om een aantal maatregelen te nemen om een ergonomisch verantwoorde werkomgeving te creëren. De grootste nieuwigheid zit ‘em daarbij vooral in de nadruk die wordt gelegd op de preventie van MSA. We overlopen de belangrijkste punten uit het KB.
De werkgever moet een analyse uitvoeren van de musculoskeletale risico’s op het werk. Hij baseert zich hierbij vooral, maar niet uitsluitend op de aanwezigheid van een aantal biomechanische risicofactoren: het gebruik van kracht (tillen, duwen, trekken, grijpen,…); repetitieve bewegingen; de duur en frequentie van bewegingen en taken; werkhoudingen; werkbewegingen (bereik, hoek, snelheid,…).
Op basis hiervan moet de werkgever passende preventieve maatregelen toepassen om fysieke belasting te verminderen. Minstens één keer per jaar moeten de analyse en de preventiemaatregelen worden geëvalueerd en indien nodig geactualiseerd.
De resultaten van de risicoanalyse en de genomen maatregelen dienen te worden opgenomen in het globaal preventieplan en in het jaarlijks actieplan.
Werknemers die op het werk worden blootgesteld aan musculoskeletale risico’s moeten regelmatig informatie en een passende opleiding krijgen. Dit moet hen in staat stellen om ook zelf bij te dragen aan een ergonomisch verantwoorde werkomgeving.
De werkgever neemt tot slot de nodige maatregelen om de werknemers die worden blootgesteld aan musculoskeletale risico’s op het werk te onderwerpen aan een passend gezondheidstoezicht.
Deze verplichtingen zijn in de eerste plaats de taak van de interne preventieadviseur. In de meeste gevallen zal die zich hiervoor moeten laten bijstaan door de preventieadviseur-ergonoom of de arbeidsarts van zijn externe dienst voor preventie en bescherming. Beschikt de onderneming over een Comité voor Preventie en Bescherming, dan dienen de leden vanzelfsprekend bij deze procedure betrokken te worden.
De nieuwe wetgeving is van kracht sinds 25 mei 2024.
Informatiebrochures en hulpmiddelen vindt u op
www.preventievanmsa.be,
www.beswic.be en bij uw externe dienst.
Lees ook:
OiRA, een handig hulpje bij het maken van uw (verplichte) risico-analyse
Tegen 31 maart moet het jaarverslag van uw interne dienst klaar zijn
Op 1 november moet uw jaaractieplan klaar zijn