Als u sterke vermoedens hebt dat een van uw werknemers onterecht ziek thuis blijft, dan kan u een beroep doen op een controlearts om de juistheid van de arbeidsongeschiktheid te verifiëren. Wanneer kan u een controlearts sturen? Welke bevoegdheden heeft een controlearts? Wat als werknemers de woning mogen verlaten?

Een controlearts mag geen diagnose stellen, geen medicatie of bijkomende ziektedagen voorschrijven. Een controlearts kan enkel de ziekte van uw werknemer al dan niet bevestigen, en de duur van de afwezigheid al dan niet inkorten. Zowel de werkgever als de werknemer krijgen een schriftelijk verslag van het bezoek, met respect voor het medisch geheim welteverstaan. Verwacht echter geen wonderen: slechts 8% van de onderzochte werknemers wordt vervroegd terug aan het werk gezet.

Een controlearts sturen kan gedurende de volledige periode van arbeidsongeschiktheid. Vanaf de eerste dag en ook nadat de periode van gewaarborgd loon al verstreken is. De duur van de afwezigheid speelt hierbij geen enkele rol. Een werkgever mag ook zo vaak een controlearts sturen als hij nodig acht. Let wel op dat het geen pestgedrag wordt.

Controles gebeuren doorgaans zonder voorafgaande verwittiging en mogen ook buiten de gewone arbeidsuren gebeuren, zelfs op dagen waarop de werknemer normaliter niet werkt, met inbegrip van zon- en feestdagen. De controle moet wel plaatsvinden op een “aanvaardbaar tijdstip”. De meeste controles vinden plaats tussen 8 uur ‘s morgens en 21 uur ’s avonds.

Wacht wel best om een controlearts te sturen tot u een medisch attest van de werknemer hebt ontvangen. Anders kan de controlearts enkel over de ongeschiktheid van de dag zelf oordelen en zal u een nieuw bezoek moeten inplannen als de werknemer een dag later met een attest voor een week komt aanzetten.

Wat u het best doet met werknemers die de woning mogen verlaten, hangt af van wat er in uw arbeidsreglement staat. In het paritair comité van de horeca is bij cao sowieso voorzien dat bij een arbeidsongeschiktheid van minstens vijf dagen, de werknemer zich de eerste drie dagen ter beschikking moet houden van de controlearts. Voor voltijdse werknemers is dit gedurende de eerste vier uur van hun arbeidsrooster, voor deeltijders gelden deze vier uur pro rata de arbeidstijd.
In uw arbeidsreglement kan u deze verplichting uitbreiden en zelf een bepaald blok van maximaal vier uur vaststellen tussen 7 uur ’s ochtends en 20 uur ’s avonds, bijvoorbeeld van 13 tot 17 uur.

Staat er geen thuisblijfverplichting in uw arbeidsreglement en duurt de ziekte minder dan vijf dagen , dan heeft een werknemer die het huis mag verlaten het recht om afwezig te zijn. De controlearts zal dan een uitnodiging in de bus achterlaten voor een afspraak op zijn kabinet. U kan natuurlijk ook meteen aan de controlearts vragen om de werknemer uit te nodigen, dat bespaart u de kost van een nodeloze verplaatsing. Eventuele verplaatsingskosten van de werknemer zijn wel ten laste van de werkgever.

Een zieke werknemer is verplicht om zich aan een eventuele controle te onderwerpen.  Ook voor de drie dagen waarvoor in sommige gevallen geen medisch attest vereist is. Weigert de werknemer om zich door de controlearts te laten onderzoeken, of lapt de werknemer de thuisblijfverplichting aan zijn laars waardoor de controle niet kon plaatsvinden, dan hoeft u de ziekte niet langer te betalen. Meer daarover in een volgend artikel. Werknemers die tijdens hun ziekte op een ander adres verblijven, moeten dit spontaan aan hun werkgever melden.