Oekraïense vluchtelingen genieten een bijzonder statuut binnen de Europese Unie waardoor zij ook in ons land zonder bijkomende verplichtingen kunnen werken. De maximale periode voor deze crisismaatregel loopt normaliter af in maart. Gezien de omstandigheden besliste Europa om daar alvast nog een jaar bij te doen. Oekraïners die in België verblijven zullen wel hun elektronische A-kaart moeten laten verlengen.

Bij het begin van de Russische inval in Oekraïne in februari 2022, zette de Europese Commissie een crisismechanisme in gang waardoor Oekraïense onderdanen in heel de EU dezelfde rechten kregen op verblijf, op toegang tot de arbeidsmarkt en huisvesting, op medische bijstand en op toegang tot onderwijs voor kinderen. Mensen op de vlucht uit Oekraïne kunnen dankzij het statuut van “ontheemden” bijgevolg tijdelijk in België verblijven en werken zonder single permit. Zodra zij zich registreren ontvangen ze een elektronische verblijfskaart type A met de vermelding “arbeidsmarkt onbeperkt”. Bij Koninklijk Besluit werd ook een vrijstelling van beroepskaart voorzien voor wie wil starten als zelfstandige in België.

In eerste instantie gold deze crisismaatregel voor de periode van één jaar, maximaal verlengbaar met nog eens twee jaar. Die termijn loopt begin 2025 ten einde. Het einde van de Russisch-Oekraïense oorlog is echter nog lang niet in zicht, waardoor ook van een veilige en duurzame terugkeer naar Oekraïne geen sprake is. De Europese Raad besliste daarom deze tijdelijke bescherming nogmaals met een jaar te verlengen. Oekraïense vluchtelingen mogen dus nog zeker tot en met 4 maart 2026 in de Europese Unie verblijven en werken zonder bijkomende verplichtingen.

Oekraïense onderdanen die in ons land verblijven zullen wel hun A-kaart moeten laten verlengen. Alleen met een geldige elektronische verblijfskaart kunnen zij van de huidige maatregelen blijven gebruik maken.