Bij de aanwerving van een werknemer wordt over het algemeen een proeftijd ingelast. Dit beding moet voor iedere werknemer afzonderlijk schriftelijk worden vastgesteld, uiterlijk op het tijdstip waarop de werknemer in dienst treedt. Deze periode biedt de werkgever de mogelijkheid om de beroepskwaliteiten van de nieuw aangeworven werknemer te beoordelen. Het proefbeding biedt de werkgever en werknemer daarenboven de mogelijkheid de arbeidsovereenkomst sneller dan normaal te beëindigen.

Er moet voor de beëindiging van de arbeidsovereenkomst van een arbeider tijdens de proeftijd geen onderscheid worden gemaakt tussen enerzijds de beëindiging van de arbeidsovereenkomst met een opzeggingstermijn en anderzijds de beëindiging van de arbeidsovereenkomst met een opzeggingsvergoeding.

Beëindiging tijdens de eerste 7 dagen van de proeftijd

Wanneer een arbeider aangeworven werd met een geldige proeftijd, mag de werkgever de overeenkomst niet beëindigen gedurende de eerste 7 kalenderdagen van de proeftijd, tenzij bij dringende reden of bij wederzijdse toestemming die schriftelijk bevestigd werd. Indien aan de arbeidsovereenkomst toch een einde wordt gesteld, zal een vergoeding verschuldigd zijn gelijk aan het loon voor de resterende dagen tot en met de zevende dag.

Beëindiging na de eerste 7 dagen van de proeftijd

Wanneer de proeftijd meer dan 7 dagen bedraagt, kan na deze minimumduur van 7 dagen en zolang de proeftijd loopt, een einde gesteld worden aan de arbeidsovereenkomst zonder opzeggingstermijn of - vergoeding.

Voorbeeld:
Een proeftijd van 14 dagen en geen schorsingsperiode.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14.
De proef kan beëindigd worden vanaf de 8ste dag tot de 14de dag.

Beëindiging bij de schorsing van de proeftijd

De proeftijd wordt in geval van schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst tijdens de proeftijd verlengd met een periode gelijk aan die van de schorsing, zonder dat de proeftijd evenwel met 7 dagen kan verlengd worden. Wordt de proeftijd geschorst om welke reden ook, dan mag de werkgever de overeenkomst beëindigen op elk moment, zelf tijdens de afwezigheid op voorwaarde dat de arbeider op zijn minst 7 dagen effectief gepresteerd heeft (gewone inactiviteitsdagen en zondagen inbegrepen).

Voorbeeld:
Een proeftijd van 14 dagen met 3 dagen schorsing vanaf de 9de dag. De proeftijd wordt verlengd met 3 dagen, de proeftijd duurt 17 dagen. De proef heeft een minimumduur van 7 dagen bereikt en de arbeidsovereenkomst kan beëindigd worden vanaf de 8ste dag tot en met de 17de dag.
Indien de arbeider zich in de onmogelijkheid bevond om effectief 7 dagen te presteren (inactiviteitsdagen en zondagen inbegrepen) sinds zijn indiensttreding, zal de beëindiging zonder opzeggingstermijn of - vergoeding mogelijk zijn vanaf de 15de kalenderdag van de proeftijd en uiterlijk tot en met de 21ste kalenderdag.

Geschrift

De wet voorziet geen enkele formaliteit om een arbeidsovereenkomst te beëindigen tijdens de proeftijd. De werkgever zal er nochtans goed aan doen de beëindiging schriftelijk te bevestigen per aangetekende brief of tegen ontvangstbewijs.

Willekeurig ontslag

De meerderheid van de recente rechtspraak oordeelt dat de bescherming tegen willekeurig ontslag ook geldt tijdens de proeftijd.
Onder willekeurig ontslag wordt verstaan "het ontslag van een werkman die is aangeworven voor een onbepaalde tijd, om redenen die geen verband houd met de geschiktheid of het gedrag van de werkman of die niet berusten op de noodwendigheden inzake de werking van de onderneming, de instelling of de dienst".

Om te vermijden dat een arbeider die tijdens zijn proeftijd wordt ontslagen met succes een vergoeding wegens willekeurig ontslag kan vorderen, is het aangewezen om een "dossier" op te stellen dat de werkgever moet toelaten het ontslag te rechtvaardigen en waaruit blijkt dat de redenen voor beëindiging van de arbeidsovereenkomst betrekking hebben op de geschiktheid of het gedrag van de werknemer of op de vereisten inzake de werking van de onderneming.

Er dient natuurlijk wel rekening gehouden te worden met het feit dat de motieven die worden ingeroepen voor het ontslag tijdens de proeftijd, gemakkelijker worden aanvaard dan bij een ontslag daarbuiten, daar de proeftijd toch een periode is die erop gericht is om na te gaan of de partijen beantwoorden aan de wederzijdse verwachtingen. Het willekeurig ontslag wordt bestraft met de betaling van een forfaitaire vergoeding die overeenkomt met een loon van zes maanden.

Bron: Horeca Echo