Wat is de loonnorm?
Het principe van de loonnorm werd vastgelegd in een wet uit 1996 en is bedoeld om de werkgelegenheid te bevorderen en het concurrentievermogen van België t.o.v. de ons omringende landen te vrijwaren. De loonnorm schrijft voor wat de maximale loonkostontwikkeling mag zijn. Normaal bepalen de sociale partners om de twee jaar de concrete invulling ervan in het Interprofessioneel Akkoord (IPA). Maar aangezien zij voor 2013-14 geen IPA hebben gesloten, werd het deze keer door de regering vastgelegd. Het KB dat deze loonnorm bepaalt verscheen begin deze maand in het Staatsblad.

Loonnorm van 0%
In dit KB wordt de loonnorm voor de jaren 2013 en 2014 vastgesteld op 0%. Dat wil zeggen dat de lonen dit en volgend jaar enkel mogen stijgen door indexeringen en als gevolg van een bestaand systeem van baremieke verhogingen. Maar betekent dit dan ook werkelijk een absolute loonstop? M.a.w. mag u niemand nog een loonsverhoging toekennen of niets meer aan uw bestaande loonstructuur wijzigen?

Absolute loonstop?
Zo eenvoudig is het dus niet. De loonstop heeft immers betrekking op de gemiddelde loonkosten per werknemer uitgedrukt in voltijdse equivalenten t.o.v. de gemiddelde loonkost op 31 december 2012. Deze berekening is niet alleen enorm complex en voor interpretatie vatbaar, maar kan bovendien pas op het einde van 2014 worden vastgesteld. Een gemiddelde betekent dus dat u er op individueel niveau eventueel van kan afwijken. Maar u voelt het al: als werkgever is het zo goed als onmogelijk om in te schatten of een individuele loonsverhoging die u nu wil toepassen op het einde van de rit al dan niet in strijd is met de loonnorm.

Het hernieuwen van bestaande voordelen - u betaalde in het verleden bijv. jaarlijks bonussen uit - vormt geen probleem.

De loonnorm heeft ook uitsluitend betrekking op werknemers, niet op zelfstandigen of bestuurders. Keert u zichzelf een loon uit in uw zaak, dan valt dit er dus niet onder.

Wat wordt er van u verwacht?
Als werkgever bent u verplicht de loonnorm te respecteren. Doet u dit niet, dan kan u in principe een administratieve geldboete worden opgelegd. Maar of dit ook daadwerkelijk zal of zelfs kan gebeuren, is allesbehalve duidelijk aangezien over de voorwaarden en de regels voor het opleggen van die boete op dit moment eigenlijk … niets bepaald is.

Nog meer onduidelijkheid
De wet definieert ook nergens precies het begrip " loonkost" en de berekening van voltijdse equivalent is evenmin duidelijk. Van een aantal loonelementen werd wel duidelijk gesteld dat ze niet meetellen voor de loonnorm, of bij overschrijding niet gesanctioneerd zullen worden. Dit geldt o.m. voor bonusplannen, onkostenvergoedingen, andere bonussen, premies en commissieloon. Bovendien is er onduidelijkheid over de inwerkingtreding van het KB,. Gaat het in op de dag van verschijning (2 mei) of retro-actief vanaf 1 januari 2013? En wat gebeurt er in dit laatste geval met opslagen die u tussen 1 januari en 2 mei hebt toegekend?

En dan hebben we het nog niet gehad over de horeca. Wie wil verwitten op weg naar 2015 kan immers niet anders dan de loonnorm overschrijden…

Wij achten de kans dan ook bijzonder klein dat het ooit tot vervolging van de overtreders zal komen.